Ανασκαφή Αρχαίου Αγρινίου – Οικία Α/Β (ΦΩΤΟ)

Ανασκαφή Αρχαίου Αγρινίου – Οικία Α/Β

• Ανασκαφή Αρχαίου Αγρινίου – Οικία Α

Τρία ακριβώς χιλιόμετρα πρός ΒΔ. Του σημερινού Αγρίνιου, αριστερά της δημοσίας οδού της φέρουσης εις Κραβασαράν, εκτείνεται ο χώρος του αρχαίου Αγρίνιου.

Του Ιωάννη Μηλιάδη

Εις το κέντρον του ανατολικού λόφου και εις ελαχίστην απόστασιν, πέντε μέτρων από του τείχους, απεκαλύφθη τετράπλευρον οικοδόμημα 6Χ11μ. εικών 2 παρουσιάζει το ερείπιον τούτο και όπισθεν αυτού το θεμέλιον του τείχους σχηματίζον επίσης ενταύθα εξοχήν προς τα έσω. Εις το βάθος φαίνεται το βουνόν της Βλαχέρνας.

Το οικοδόμημα είνε προσανατολισμένον προς Ν. όπου υπήρχεν εις αυτό είσοδος. Σώζεται το θεμέλιον εκ μεγάλων τετράπλευρων αμμολίθων των οποίων το άνω μέρος απήρτιζε και την ευθυντηρίαν, επι της ανατολικής δε και μέρους της βορ. πλευράς υπάρχει και δευτέρα σειρά λίθων οι ορθοστάται, ας είπωμεν. Εις το μέρος τούτο εικ. 2. λόφου, το ύψος είνε ενός μέτρου. Το εσωτερικόν πλάτος του οικοδομήματος είνε 5.10 μ. Τούτο εις απόστασιν 3.50 μ. από της νοτίας στενής πλευράς χωρίζεται διά δύο εγκαρσίων προς τας μακράς πλευράς τοίχων μ. 1.70 μ. απομένοντος μεταξύ αυτών ανοίγματος επίσης 1.70 μ. Ούτω σχηματίζεται ένα μεγάλον δωμάτιον (σηκός) προς τα οπίσω 6.65Χ5.10 μ. Εις την ΒΔ. γωνίαν του δωματίου τούτου χωρίζεται διά τοιχαρίου εις χώρος 3.00Χ1.55 μ όπου παρετηρήθη τέφρα και ίχνη ανθράκων. Ασφαλώς χώρος ούτος εχρησιμοποιείτο ως εστία διότι εις την στενήν πλευράν του τοιχαρίου υπάρχει και απαρχή προς τα άνω στενουμένου κοιλώματος, το όποιον θα εχρησίμευεν ως καπνοδόχος.

Το προς Ν. τμήμα του οικοδομήματος εχωρίζετο επίσης δι’ εγκαρσίου τοίχου εις δύο μέρη πλάτους 1.70 μ. και 1.30 μ. ο τοίχος ούτος σώζεται εις μήκος 3 μ. φερόμενος από της ανατολικής μακράς πλευράς προς την δυτικήν, θα εξετείνετο όμως ακόμη επί 2.10 μ. μέχρι της συναντήσεως αυτής. Νυν δεν έχομεν παρά το θεμέλιον, επ’ αυτού όμως θα έβαινεν τοίχος φέρων εις το μέσον θύραν αντικρύζουσαν το όπισθεν άνοιγμα του δευτέρου προαναφερθέντος διαχωρίσματος. Η θύρα αυτή θα ήτο και πρώτη είσοδος εις το όλον οικοδόμημα διότι προ αυτής στενός νοτιώτατος χώρος, πλάτους 1.30 μ. φαίνεται ότι ήτο ανοικτός προς τα εμπρός. Το στενόν τούτο διαμέρισμα φέρει στοράν εξ αργών λίθων τοποθετημένων εν είδει χονδροειδούς ψηφιδώματος, έκειτο δε εις επίπεδον χαμηλότερον του άλλου οικοδομήματος, καθόσον τα θεμέλια των διαχωρισμάτων κατά πλάτος είνε κατά τι υψηλότερα. Εδώ ευρέθησαν αιχμή βέλους και δυο κεφαλαί (μάσκαι) κορών καλού μεν ωοειδούς τύπου κάκιστης όμως οπτήσεως και διατηρήσεως.

Η δευτέρα σειρά των λίθων της ανατολικής πλευράς φθάνει μέχρι του εγκαρσίου τοίχου του χωρίζοντος τον πρόδρομον από του κυρίως οικοδομήματος. Επί της ευθυντηρίας όμως υπάρχουν ίχνη τα οποία αποδεικνύουν αναντιρρήτως ότι τοίχος εξετείνετο ως παραστάς, ίσως μάλιστα να εκάμπον προς δυσμάς. Εξ άλλου εις την νοτίαν στενήν πλευράν φαίνεται ότι η επιφάνεια των λίθων έχει αποστριβεί ολίγον εκ πατημάτων, ενώ δεν φέρει ίχνη επικαθημένων λίθων. Εκ τούτου φαίνεται ότι πρόδομος ήτο ανοικτός προς νότον υπόστεγος χώρος. Το σχήμα του οικοδομήματος είνε πως ναϊδιόσχημον, αλλά μάλλον το κτίριον θα ανήκε εις το φρουριακόν συγκρότημα ως φυλακείον ίσως. Ουδέν άλλο μέλος του κτιρίου ευρέθη έκτος θραυσμάτων απλών κεραμιδιών.

Υπό τον ανατολικόν λόφον ανεσκάφησαν τα πενιχρά, αρκούντως όμως διδακτικά θεμέλια μιας οικίας μήκους 27 περ. μ. και σωζομένου πλάτους 19 μ. (εικ. 3). Με μικράν συμπλήρωσιν του εξωτερικού νοτίου τοίχου της αυλής της οικίας, ήτις δύναται να στηριχθή εις υπάρχοντα ίχνη, καταρτίζομεν διάγραμμα της κατόψεως της οικίας ταύτης υπενθυμίζον πολύ το ανάλογον της γνωστής εκ της Πριήνης οικίας του 4ου αιώνος. Έχομεν, δηλαδή, τo σχήμα μιας περίκλειστου και προς τα έσω στρεφόμενης οικίας εις ην δια του πρόθυρου (α) και της θύρας της αυλής εισερχόμεθα συναντώντες ευρύν ελεύθερον χώρον, αυλήν, εξ ής αυλίζονται και φωτίζονται τα κατά τας 2/3 πλευράς διατεταγμένα δωμάτια. χώρος ούτος δυνατόν να ήτο υπόστεγος. Η είσοδος είνε από δυσμών, έναντι δε προς ανατολάς, εις το βάθος της αυλής δυνάμεθα να διακρίνωμεν τον οίκον (β) και προ αυτού την ανοικτήν προστάδα παστάδα (β’). Δεν ευρέθησαν βάσεις κιόνων μεταξύ των παραστάδων, δεν αποκλείεται όμως και να υπήρχον. Παραπλεύρως τούτου υπάρχουν άλλα δωμάτια κατά την Β. πλευράν μεταξύ των οποίων ανοικτός διάδρομος (γ) φέρων προς την αυλήν. Πιθανόν εκεί να υπήρχε κλίμαξ φέρουσα εις δεύτερον όροφον, όπως εις τον αντίστοιχον διάδρομον της οικίας της Πριήνης, αν και εκείνος είνε κατά το ήμισυ στενώτερος του ημετέρου.

Ανασκαφή Αρχαίου Αγρινίου – Οικία Β΄

Τρία ακριβώς χιλιόμετρα πρός ΒΔ. του σημερινού Αγρίνιου, αριστερά της δημοσίας οδού της φέρουσης εις Κραβασαράν, εκτείνεται ο χώρος του αρχαίου Αγρίνιου.

• Του Ιωάννη Μηλιάδη

Προς το κέντρον της πεδιάδος ην κατείχεν η πόλις ανεσκάφησαν και άλλα θεμέλια οικιών 25μ.Χ16μ. (είκ. ανάρτησης) Εις την δυτικήν πλευράν υπάρχει πλακόστρωτον προαύλιον 4.80 X 5.20 μ. (είκ. 4 α), το όποιον όμως θά έξετείνετο, ώστε να περιλαμβανη ή και το όπισθεν είς απόστασιν 2 μ. αποκαλυφθέν φρέαρ. Τούτο (β) έχει άνοιγμα 0,75μ. καθαρισθέν δέ εντελώς παρουσίασεν ωραίον εκ πλακωτών λίθων εσωτερικόν τοίχωμα και εις βάθος 7μ. δροσερόν και γευστικόν ύδωρ. Τα όμβρια ύδατα απωχετεύοντο εκ του πλακόστρωτου προαυλίου δια υδροσωλήνος σωθέντος εις μήκος 4μ., έτερος δε υδροσωλήν παρετηρήθη έξω, του ακρινού προς ανατολάς δωματίου (γ)’ κεραμίδες ήμικυλινδρικαι μήκους 1μ. στενωτεραι προς τα κάτω, ώστε να εισέρχωνται εις την ακόλουθον, επιτιθέμενοι μία επί τής άλλης, ώστε αντικρύζωνται τα κοίλα αυτών μέρη, άπετέλουν τούς υδροσωλήνας τούτους ανοίγματος 0,17μ. (είκ 6).

Τρίτος τοιούτος σωλήν παρουσιάσθη μεταξύ των θεμελίων δυο διαμερισμάτων, ήτο δε ακάλυπτος, απλούς δηλαδή αύλαξ διά ημικυλινδρικών κεραμίδων κατεσκευασμένος (δ). Το πλάτος του είνε μεγαλύτερου, 0.55μ. επειδή δέ εις τήν θέσιν εις την οποίαν ευρίσκετο, εις επίπεδον υψηλότερου κατά έν περίπου μέτρον των άλλων και εις την ανωτάτην επιφάνειαν των θεμελίων φαίνεται ότι ήτο προωρισμένος να δέχεται ύδατα καταπίπτοντα εκ της στέγης, είνε πολύ πιθανόν ότι μεταξύ των δύο διαμερισμάτων, άτινα και εκ των θεμελίων φαίνεται ότι δεν συνήπτοντο, υπήρχεν ύπαιθρος χώρος 0,55μ. Είνε γνωστά, άλλωστε, και άλλα τοιαύτα παραδείγματα.

Ευρέθησαν πλήθος οστράκων οικιακών αγράφων αγγείων και στόμια μεγάλων πίθων αρκετά καθώς και θραύματα κεραμίδων. Τρεις έως τέσσαρες καλυπτήρες εμποιούν εντύπωσιν διότι έχουν μήκος 0,50μ. και πάχος 0,04μ. Εις το ακρινόν προς ανατολάς δωμάτιον ευρέθη εις το μέσον πίθος καταχωσμένος εις το έδαφος, εις το παραπλεύρως δε εκατοντάς περίπου «σφονδυλίων» διαφόρων μεγεθών εκ του αυτού πηλού, άναμίξ κωνικών καί πυραμιδοειδών, διατρήτων καί μη, άτινα ήσαν εκεί ως άποθηκευμένα προς πώλησιν. Εις άλλο δωμάτιον εύρέθη μικρόν πήλινον ειδώλιον κάκιστης διατηρήσεως, του οποίου μόλις διακρίνεται παράστασις. Πρόκειται περί ειδωλίου γυμνής γυναικός, ήτις διά της μιας χειρός πιέζει τον μαστόν, ενώ την άλλην εκτείνει προ των σκελών.

Το κυριώτερον όμως εύρημα της μέχρι τούδε ερεύνης είνε κατά το κέντρον περίπου της πόλεως αποκαλυφθείσα στοά ήτις φερομένη από προς ακριβώς, ήτο ανοικτή προς Δ., έβλεπε, δηλαδή, προς τον λόφον της ακροπόλεως. (εικών 7).

Το όλον οικοδόμημα έχει μήκος 72 περ. μέτρων, υπόστεγος όμως χώρος ήτο μικρότερος αντικρύζων μίαν σειράν εξ ένδεκα δωματίων τετραγωνικών σχεδόν και ίσων μεταξύ τους, διαστάσεων 4.80Χ4.70μ. πλήν τού έκτου, τού μεσαίου δηλαδή, τό όποιον ήτο κατά τό ήμισυ σχεδόν ευρύ, δηλ. 2.55Χ4.70μ. Κατά τάς έξωτερικάς πλευράς τών δύο ως άνω ακρινών δωματίων, τού πρώτου καί τού τελευταίου, υπάρχει θεμέλιον φερόμενον εξακολουθητικούς και καθέτως προς τό έναντι θεμέλιον του στυλοβάτου της στοάς. Εικ. 6.

Ο στυλοβάτης εκτείνεται εις απόστασιν 5.75μ. από της προσόψεως των ως άνω ένδεκα δωματίων, σωζόμενος εις μήκος 19 περίπου μέτρων το θεμέλιον του όμως εξακολουθεί καθ’ όλην σχεδόν την έκτασίν του των 53 μέτρων.

Προς Β. εξακολουθητικώς προς την σειράν των ένδεκα δωματίων, υπάρχει και άλλο μεγαλήτερον 6.15Χ4.70μ. το όποιον έμενεν έκτος του υποστέγου, ενώπιον δε αυτού εύρέθη γωνιώδες τι θεμέλιον, πιθανόν βάθρου τινός. Αντιθέτως εις την νοτίαν πλευράν μετά το τελευταίον δωμάτιον του υποστέγου, εκτείνεται μία μεγάλη αίθουσα μήκους 9.85μ. και πλάτους όσον το πλάτος των άλλων δωματίων ομού μετά του πλάτους του υποστέγου. Εις το μέσον περίπου της αιθούσης ταύτης ευρέθη τετράπλευρον θεμέλιον (1.40 Χ1.30μ.) αποτελούμενον εκ τεσσάρων τετράπλευρων λίθων. Επ’ αυτού θα εστηρίζετο -βάθρον τι, ίσως και βωμός. Εις την αυτήν άλλωστε αίθουσαν εύρέθησαν και τρία τεμάχια εκ των γνωστών εκείνων πήλινων περιρραντηρίων άτινα ανεστραμμένα ενθυμίζουν πως αρχαϊκόν έχίνον μετά του άβακος δωρικού κιονοκράνου.

agriniostories.gr